LETS staat voor “Local Exchange and Trading System“. Vrij vertalen we dit wel eens als “lokaal uitwisselingssysteem“.
Het ruilsysteem in deze vorm ontstond in Canada. Daar verminderde op korte termijn de werkverschaffing en dus ook de inkomsten van de mensen. Uit noodzaak gingen zij weer ruilen, maar dan wel op een eigentijdse manier. Nadien heeft het idee zich snel verspreid over de hele wereld.
Een voorbeeld maakt duidelijk wat LETS betekent:
Eva knipt mijn haar. Precies zoals ik het wil. Gewoon thuis in mijn keuken, terwijl we kletsen over LETS en andere ditjes en datjes. Dat bespaart me heel wat saaie bezoekjes aan het kapsalon, een hoop tijd en een geforceerde babbel. Ik laat Richard wel eens genieten van een heerlijke maaltijd. Ik kook voor hem dan een extra portie. Voor mij geen werk en voor hem een aangename afwisseling. Richard tuiniert graag. Hij helpt samen met Theo om bij Marko de tuin opnieuw aan te leggen. Een zware klus als je het alleen wil doen, en een onvergetelijke dag met z’n allen. Diezelfde Marko kan dan weer goed sleutelen. Hij herstelt de fiets van Eva in een handomdraai.
Eva doet iets voor mij. Ik doe iets voor Richard. Richard en Theo helpen Marko. Marko doet iets voor Eva.
Zo werkt LETS.
Hoe werkt LETS?
- lokaal: de leden wonen in hoofdzaak binnen dezelfde gemeente of regio
- netwerk: het is een verzameling van personen die lid zijn van de LETS-groep
- ruil: alles kan geruild worden, maar het gaat in hoofdzaak om diensten
- multilateraal: ‘ik doe iets voor jou, jij doet iets voor een ander, en een ander doet ooit wel eens iets voor mij’
- leden: dit kunnen zowel personen, families als een organisatie zijn
Het LETS- systeem is automatisch een gesloten systeem dat alleen door de leden gebruikt kan worden. Enkel de LETS-leden hebben afgesproken om met elkaar te handelen en de transacties te waarderen met LETS-eenheden. In Lets Aalter noemen die LETS-eenheden Sletsen. Voor mensen buiten het LETS-systeem hebben LETS-eenheden geen waarde. Ze zullen ze niet accepteren omdat ze er niets mee zijn.
LETS-leden ruilen onderling hun aanbiedingen en vragen. De LETS-groep organiseert enkel het kader waarbinnen het ruilen zich kan ontplooien. Zij stelt de middelen ter beschikking waarbinnen leden met elkaar tot uitwisselingen komen.
Als lid van een LETS-groep ga je eerst nadenken over je aanbiedingen en vragen. Het verloop van een lidmaatschap kan tussen verschillende groepen onderling sterk verschillen. Vanaf je lidmaatschap kan je ‘letsen’ of concreet: kan je je diensten aanbieden en van andere diensten gebruik maken. Afspraken over uitwisselingen van diensten of producten maken de LETS-leden onderling. Ook dit kan van groep tot groep erg verschillen. Het waarderen van een dienst gebeurt tegenwoordig met online software: het LetsC systeem. Deze software verrekent de transacties op de standen van de vrager en de gever. Het nettoresultaat van alle verrichtingen is steeds nul. Alles wat op een rekening wordt bijgeteld, gaat er immers op een andere rekening af. Binnen een LETS-groep zijn er dus evenveel schulden als tegoeden.
Deelnemers hoeven niet bang te zijn ‘schulden’ te maken in een LETS-systeem
Zo’n tekort is immers niets anders dan de belofte om in een later stadium zelf iets te doen voor een ander LETS-lid. Meer nog: aangezien er steeds evenveel LETS-eenheden positief als negatief staan, is het noodzakelijk dat er mensen onder nul gaan. Er zou anders geen uitwisseling mogelijk zijn!
Met een limiet letten LETS-groepen er doorgaans op dat rekeningen niet te ver onder of boven nul komen te staan, anders kan het ruilverkeer stagneren. Bij Lets Aalter kan je rekening nooit hoger komen dan +5000 Sletsen, en nooit lager dan -500 Sletsen. Door een open boekhouding te hanteren waarin hoge en lage standen zichtbaar zijn, worden de LETS-leden gestimuleerd om zo dicht mogelijk in de buurt van het nul-saldo te blijven of elkaar te stimuleren dat te doen.
LETS-eenheden waarderen vooral de hoeveelheid TIJD die er in een dienst of product is geïnvesteerd. Bij Lets Aalter komt 1 uur werk overeen met 60 Sletsen. Je creëert in feite zelf deze waarde op het moment dat iemand een dienst of product van je afneemt. Na de transactie ben je in het bezit van eenheden die vertegenwoordigen hoeveel tijd, energie of waarde je hebt geïnvesteerd. Tegelijk heeft de persoon die je dienst of product heeft afgenomen, een verplichting aan het geheel om een evenredig aantal eenheden terug te investeren in het systeem. Je maakt uiteraard wel zelf uit met wie je uitwisselt en wat je dan effectief doet.
Lets Aalter 